Gebouw en park

  1. 2.1 Bouwkundige gegevens
  2. 2.2 Openbare ruimten
  3. 2.3 Dienstruimten
  4. 2.4 Schoonmaken
  5. 2.5 Onderhoud

2.1 Bouwkundige gegevens

Het Evoluon (Philips' adresaanduiding OBH) is gebouwd op een driehoekig terrein van bijna 6 hectaren, dat omringd wordt door drukke verkeerswegen, namelijk de Noordbrabantlaan, de Beukenlaan (deel van rondweg en E9) en de Tilburgseweg (autosnelweg E38).

Het bijzonder orginele ontwerp van het Evoluon is te danken aan de architect ir. L.C. Kalff met de jonge architect L.L.J. de Bever als medewerker; het werd uitgewerkt door het architecten- en ingenieursbureau van N.V. Philips, te zamen met de Hollandsche Beton Maatschappij als hoofdaannemer, die de betonconstructie berekende en uitvoerde.

Het ronde gebouw, in de vorm van een sferoïde, rust op een twaalftal V-vormige kolommen, waardoor de indruk wordt gewekt dat het vrij boven de aarde zweeft. De kolommen staan op een rechthoekig terras, dat aan één zijde overgaat in een grote ronde vijver. Het hoofdgebouw staat in verbinding met een zijvleugel, waar zich garderobes, toiletten, een restaurant, een souvenirshop, een telefooncel en een ontvangkamer voor belangrijke gasten bevinden. Bovendien zijn hier de tentoonstellingsruimte; "Voorspel der Techniek", een filmzaal met 100 zitplaatsen en een aantal dienstruimten.

Naast het hoofdgebouw bevindt zich een 60 meter hoge betonnen mast (Philips' adresaanduiding OBJ). Deze is 3 meter in doorsnede en achthoekig van vorm. Op een hoogte van 36, 48 en 52 meter steken dwarselementen uit, waarop TV-camera's, antennes en lichbakken zijn geïnstalleerd. Aan de schacht zijn twee uurwerken gemonteerd, die een geschenk zijn van de Eindhovense burgerij.

Het hoofdgebouw heeft een diameter van 77 meter; het hoogste punt is 31,65 meter boven maaiveld. Het gebouw rust op een zgn funderingsdoos, bestaande uit twee lagen, waarin een aantal dienstruimten zijn ondergebracht. Hier bevinden zich ook de hoog- en laagspanningsruimten en de installaties voor luchtzuivering en regeling van de temperatuur en de vochtigheid.

In het gebouw is een hydraulische lift voor 40 personen, die zich beweegt in een glazen schacht. Hiernaast bevinden zich twee betonnen schachten voor de ventillatie. In een der schachten is ruimte uitgespaard voor een kleine dienstlift.

De onderste schaal van de bovenconstructie is schotelvormig met een grote opening in het midden. Dit deel steunt met 24 stalen scharnieren, die elk 625 ton dragen, op de kolommen. De scharnieren zijn noodzakelijk in verband met de vormverandering die de schaal ondergaat bij temperatuurwisselingen. De schaal bestaat uit 3×96 geprefabriceerde betonelementen die als de duigen van een ton door een "hoepel" bijeengehouden worden. De "hoepel" bestaat in dit geval uit een bundel stalen spankabels van 12 milimeter diameter. Ze bevinden zich in holle buizen, uitgespaard in een langs de omtrek van de schaal gelegen betonnen ring. Ze zijn na het verharden van het beton aangespannen en vervolgens gefixeerd. De buitenste ring van de onderste schaal werd voorzien van een speciale thermische isolatie, omdat bij lage buitentemperaturen de spanning in het beton te hoog zouden kunnen oplopen.

De bovenste schaal (de koepel) bestaat geheel uit beton en wel uit een ringvormige betonnen onderbalk, waarin ook weer spankabels zijn aangebracht (totale lengte van alle spankabels: 169 kilometer), 822 zeshoekige betonelementen van elk 1200 kilogram, een ringvormige bovenrand met tenslotte daarop een lichtkoepel van transparante kunststof met een doorsnede van 8 meter. In de bovenste schaal bevinden zich 48 grote vensters.

De bovenste schaal is geheel los op de onderste schaal geplaatst, zodat ze onafhankelijk van elkaar vormveranderingen kunnen ondergaan. De constructie van de bovenste schaal is tevoren op doorslag onderzocht in de laboratoria van TNO-IBBC te Rijswijk (ZH).

In de ruimte onder de koepel bevinden zich drie ringvormige vloeren, die concentrisch en amphitheaterwijs zijn geplaatst op de onderschaal, alsmede twee balcons. De ringen hebben een breedte van ca. 10 meter bij een totale lengte van ca. een halve kilometer. In totaal is er in het gebouw een expositieruimte met een vloeroppervlak van 6000 meter².

De overkapping van de gaderobehal en het restaurant in de zijvleugel is samengesteld uit hypparschalen met een afmeting van 18×9 meter. Ze zijn slecht 8 centimeter dik en worden elk ondersteund door een kolom in het midden die in beton is gegoten.

Zie ook "Evoluon, constructie en uitvoering".

Top

2.2 Openbare ruimten

Hier heeft het publiek dat het Evoluon bezoekt vrije toegang.

In de koepel vallen hieronder het grootste deel van de begane grond, de glazen lift, ringen 1, 2 en 3 en de twee aan ring 3 aangebouwde balcons.

In de hal van de zijvleugel het gehele vloeroppervlak buiten de kantoorstrook, de garderobestrook en de koffiebar. Verder bevinden zich hier de voor het publiek toegankelijke toiletten, de telefooncel en de souvenirshop.

In de onderbouw van deze zijvleugel is vrije toegang toegestaan in het Voorspel der Techniek, de filmzaal (op bepaalde tijden), de schoolkantine (na afspraak) en de bibliotheek (die echter op bepaalde tijden is gesloten).

Buiten het gebouw mag het publiek alleen komen op de grote parkeerplaats en alle wegen en paden in het park.

De dienstingang is als ingang voor binnenkomende bezoekers verboden, maar mag wel als uitgang worden gebruikt.

In bepaalde gevallen ontvangen we bezoek in de ontvangkamer.

Top

2.3 Dienstruimten

In de koepel zijn tussen de onderschaal en de vloeren van de ringen cirkelvormige ruimten. In deze ruimten lopen vele soorten kabels en leidingen. Sommige van deze ruimten doen dienst als transportkanaal voor de luchtcirculatie. De dienstlift en de ventilatieschacht behoren ook tot de dienstruimten, evenals de informatiebalie, de gidofoonbalie, de kassa, de kantoorruimten van de bezoekcentrale en het zendstation. Op de tentoonstelling zijn alle ruimten achter de stands dienstruimten.

In de hal behoren tot de dienstruimten de conciergeloge, de E.H.B.O.-kamer, de kantoorstrook met aangrenzende gang, de garderobe, kassierskamer en koffiebar, zo ook de pantry van de ontvangkamer.

In het restaurant vinden we de dienstruimten achter de uitgiftebalie. Daar zijn een paar kantoorkamers, de keuken met alles wat daarbij hoort en een kantine voor het personeel van het restaurant.

Het grootste gedeelte van de onderbouw ligt op het niveau van het Voorspel ( 4 meter onder de hal). Dit noemen we "min vier". Daar vinden we: kantoren, magazijnen, werkplaatsen voor houtbewerking, electronica, geluids- en film-techniek, metaalbewerking, de studio voor tekstproductie en decoratie (fine art), werkruimten voor productie, tevens proefvloer voor het uitproberen van nieuwe toestellen (exhibits), de filmcabine en technische ruimten voor hoogspanning, schakelapparaten, recorders en filmprojectoren met T.V. camera's.

De vloer van het ketelhuis ligt lager, namelijk 8 meter onder de hal. De naam "min acht" duidt dit aan. Ter plaatse van de koepel, tussen en in de funderingen, ligt onder de onderbouw (-4) een tweede niveau (-8). Ook hier vinden we een aantal technische ruimten voor stroomvoorziening, ventilatie en dergelijke.

Achter het restaurant vinden we een parkeerplaats met goederenstation voor leveranciers van het restaurant. Deze parkeerplaats heeft een eigen toegangsweg die verboden is voor alle overige verkeer. Vanaf deze parkeerplaats leidt een afrit naar het goederenstation in de onderbouw an de zijvleugel. Het wachthuisje voor de parkeerwacht bij de ingang van het grote parkeerterrein is ook een dienstruimte.

Tenslotte hebben we de technische mast met kelder, lift en verschillende platformen.

Sommige van de dienstruimten, zoals bijvoorbeeld de technische mast en de schakelruimten zijn zelfs voor eigen personeel slechts beperkt toegankelijk.

Top

2.4 Schoonmaken

Deze werkzaamheden worden in hoofdzaak uitgevoerd buiten de uren van openstelling. De uitvoering is in handen gelegd van een op dit terrein gespecialiseerd bedrijf buiten de Philips organisatie. Op werkdagen vinden ze plaats van 6 - 10 uur en van 18 - 21 uur.

Top

2.5 Onderhoud

Het onderhoud aan het gebouw geschiedt door Technische Bedrijven van Philips. Het park wordt onderhouden door een kultuurtechnisch bedrijf buiten de Philips organisatie, echter met adviezen van de Philips Plantsoenendienst.

Top